Zaterdagmorgen 6 augustus: precies zeven weken vandaag dat mijn hart ontredderd en vol ongeloof de ontijdige dood van Betsie maar niet kon bevatten. Zes augustus, ook de dag van de apocalyptische oorlogsmisdaad: de atoombom op Hiroshima. Sinds Betsie en ik in de Anglicaanse liturgie ontdekten dat op deze datum ook het evangelie van Jezus' verheerlijking op de berg gelezen wordt, heeft de paradox tussen die twee verhalen ons gefrappeerd. In het Engels is er immers sprake van de 'transformation' van Jezus. Voor de ogen van de discipelen wordt Jezus even zichtbaar in zijn paasheerlijkheid, maar die kan niet vast gehouden worden. Hij moet door het lijden heen om zijn exodus te volbrengen, zegt de evangelist. Maar op 6 augustus sta je er in de liturgie dus bij stil dat de wereld op 'transformatie', op verheerlijking is aangelegd, terwijl we tegelijk gedenken dat mensen de hel op aarde scheppen. De dood lijkt steeds weer het laatste woord te hebben. En in deze zeven weken is de onherroepelijkheid van de dood een werkelijkheid die zich overmachtig aan mij opdringt.
Maar nu ga ik tegen mijn eigen gevoel en de depressieve ondertoon in mijn karakter in: juist in die veertig jaar die ik met Betsie mocht optrekken was zij het die bleef geloven dat het leven wint! Ik las de afgelopen dagen in de liefdesbrieven die zij mij schreef tussen 1965 en 1968 en veel daarin behoort typisch tot wat verliefden elkaar schrijven. Verlangen naar de ander, gespannen verwachtingen, kritiekloze bewondering. Maar het viel mij in die brieven ook op dat ik er een ondertoon in beluisterde die heel haar leven aanwezig bleef. Waar ik het leven vaak problematiseerde, zwaar tilde aan de politiek (Vietnam oorlog, kernbewapening) en eindeloos tobde over mijn geloof(skwaliteit), vertelt zij dat ze geniet van op een bankje zitten in het bos, van gesprekken met buren op de trap en dat ze een lap heeft gekocht om een mantelpakje voor mijn moeder te maken. Op een bijbelstudie vangt ze op dat wij niet tobben moeten over de eindigheid van ons leven, omdat God ons immers deel heeft gegeven aan Zijn eeuwigheid. Dat geeft ze dan maar even door aan haar tobber in Ermelo. Die fundamentele dankbaarheid voor het leven en voor wat God daarin geeft - tegen alle ongerijmdheden in - is toch de dragende toon in haar leven geweest. En dat heeft het mij mogelijk gemaakt dominee te blijven, hoe vaak is soms aan mijzelf twijfelde.
Zo, dat zijn zo wat mijmeringen op 6 augustus, zeven weken na de ramp. En nu maar hopen dat ik weer een beetje grip krijg op het visioen van de transformatie. Het 'boek' zegt dat er leven is door de dood...
Rob van Essen